აივ ინფექცია/შიდსი და
ჯანსაღი ცხოვრების წესი
ინფორმაცია პაციენტებისთვის
-
ფაქტები ჯანსაღი ცხოვრების შესახებ;
-
როგორ ვიცხოვროთ ჯანმრთელად აივ სტატუსით;
-
თქვენი კვებითი რაციონი.
ჯანსაღი ცხოვრება დაკავშირებულია მრავალ ფაქტორთან, რაც კავშირშია ჩვენი ცხოვრების წესთან.
ცხოვრების წესი მოიცავს ისეთ ფაქტორებს, როგორებიცაა კვება, ფიზიკური აქტივობა ალკოჰოლი, სიგარეტი, დასვენება და სხვა. ყველა ეს ფაქტორი ცალ-ცალკე და ერთიანობაში გავლენას ახდენს საერთო კეთილდღეობაზე, ჩვენს ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, შესაბამისად აივ სტატუსზე.
ძილისა და დასვენების მნიშვნელობა სათანადოდ უნდა შეფასდეს. მნიშნველოვანია ორგანიზმის სასიციცხლო ენერგიის სტაბილურად შენარჩუნება. ძილის ნაკლებობა, გადაღლა და მუდმივად დაღლილობის შეგრძნება ცუდად აისახება ორგანიზმის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, და შესაბამისად, ნეგატიური გავლენის მოხდენა შეუძლია აივ ინფიცირებულ ადამიანზე.
ჯანსაღი და ბალანსირებული კვება თანაბრად მნიშვნელოვანია ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად. ფიზიკური აქტივობა და ვარჯიში ასევე პოზიტიურად აისახება ადამიანის ჯანმრთელობაზე. კარგია, თუკი ხშირად დაკავდებით ისეთი მარტივი ვარჯიშით, როგორიცაა სწრაფი სიარული.
ნებისმიერი ადამიანისთვის (არამარტო აივ ინფიცირებულებისათვის) ალკოჰოლის ჭარბი გამოყენებისგან თავის შეკავება მნიშვნელოვანია ჯანმრთელობის შენარჩუნებისათვის. თამბაქოს მოწევაზე უარის თქმაც ასევე დიდად აისახება თქვენს ჯანმრთელობაზე და შეამცირებს სხვადასხვა თანმდევი გართულებების განვითარების რისკს. თუკი გადაწყვეტთ თამბაქოსათვის თავის დანებებას, დაელაპარაკეთ ექიმს.
ფაქტები ჯანსაღი ცხოვრების შესახებ
დიეტა: ალკოჰოლი
საკვები, რომელსაც ყოველდღიურად იღებთ, პირდაპირ აისა-ხება თქვენს მდგომარეობაზე, შეგრძნებებზე და ქცევაზე, ამი-ტომაც ძალიან მნიშვნელოვანია ჯანსაღი და დაბალანსებული კვებითი რაციონის შერჩევა. საკვების თითოეულ სახეობას სხვადასხვა მახასიათებლები აქვს: მაგ. ხილი და ბოსტნეული შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც სასარგებლოა თქვენი სისხლძარღვებისთვის, მათში შემავალი ბოჭკოვანი ნივთიერება ხელს უშლის ქოლექსტერინის დონის ნორმალიზებას სისხლში.
კარგი იქნება, თუკი ექიმს/დიეტოლოგს დაელაპარაკებით და თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე ერთად შეარჩევთ კვების რაციონს.
თამბაქო:
მწეველი ადამიანები უფრო მეტად არიან მიდრეკილი გულ-სისხლძღვთა სისტემის და თანმდევი პათოლოგიების, ასევე სიმსივნეების განვითარებისკენ. თუ ინტენსიური მწეველი ხართ, კარგი იქნება მნიშვნელოვნად შეამციროთ ან შეწყვიტოთ მოწევა. დახმარებისთვის გაესაუბრეთ ექიმს.
ალკოჰოლი:
ალკოჰოლის ჭარბად მიღება ნეგატიურად აისახება ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანრმთელობაზე, განსაკუთრებით არ არის რეკომენდირებული ალკოჰოლის მიღება ღვიძლის დაავადების შემთხვევაში, ჰეპატიტებით კოინფექციისას.
ვარჯიში:
ნებისმიერი ფიზიკური აქტივობა, თუკი ის არ არის ინტენსი-ური დატვირთვის მატარებელი, სასარგებლოა თქვენი ჯანმრთე-ლობისთვის. ვარჯიში არამარტო აუმჯობესებს ფიზიკურ შესაძ-ლებლობებს და ხელს უწყობს სხეულის ლამაზი ფორმების ჩამოყალიბებას, არამედ ის აძლიერებს გულს, ხელს უწყობს ცხიმის წვას, არეგულირებს ქოლესტერინის დონეს სისხლში და ხელს უწყობს წონაში კლებასაც სიმსუქნის დროს. გარდა ამისა, ვარჯიში დადებითად აისახება თქვენს გუნება-განწყობაზეც.
სიმსუქნე:
ორგანიზმში ცხიმის მაღალი შემცველობა ზრდის გულ-სისხლ-ძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკს.
შესაბამისად, ჭარბი წონის მქონე ადამიანებს მეტი ყურადღება მართებთ ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად. თუკი გაწუხებთ ჭარბი წონა, დაელაპარაკეთ ექიმს - პროფესიონალის რჩევა გაცილებით ეფექტურია წონაში დასაკლებად ზედმეტი გართულებების გარეშე.
კლუბური ნარკოტიკები:
კლუბური ნარკოტიკების მოხმარება უკავშირდება ჯანრმთელობის სხვადასხვა პრობლემას (ფსიქიკური, ფიზიკური). იგი ხელს უწყობს ორგანიზმის გამოფიტვას, რაც ნეტაგიურად აისახება თქვენს იმუნურ სისტემაზე, ასევე ნეგატიურ გავლენას ახდენს არვ მედიკამენტების ეფექტურობაზე.
როგორ ვიცხოვროთ ჯანმრთელად აივ სტატუსით;
ზუსტად უნდა მიყვეთ ექიმის დანიშნულებას - არვ მედიკამენტების მიღება უნდა მოხდეს განსაზღვრულ დროს და კვების რეჟიმის გათვალისწინებით.
იკვებეთ ჯანსაღი საკვებით - დაბალანსებული კვებითი რაციონი, ზედმეტი ცხიმის, შაქრის და მარილის გარეშე. წონის სწრაფად მომატების ან კლების შემთხვევაში, მიმართეთ ექიმს.
თქვენი კვებითი რაციონი
თქვენი კვებითი რაციონი ძირითადად უნდა შედგებოდეს :
-
სხვადასხვა სახეობის ხილისა და ბოსტნეულისგან, რომელიც შეიცავს მცენარეულ ბოჭკოს, ვიტამინებსა და მინერალებს;
-
ენერგიის მისაღებად სახამებელის შემცველი პროდუქტები –ყავისფერი ბრინჯი, კარტოფილი, მაკარონი და პური;
-
ცილების შემცველი პროდუქტები - მჭლე ხორცი, თევზი, კვერცხი და ლობიო;
-
დიეტური საკვები - რძე, იოგურტი და ნაკლებ მარილიანი და ცხიმიანი ყველი.
დაიმახსოვრეთ!
სწორი კვება პოზიტიურად აისახება აივ ინფიცირებულის ფიზიკურ და
ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
-
მიიღეთ თქვენი ჯანმრთელობისათვის სასარგებლო გადაწყვეტილება - უარი თქვით თამბაქოსა და ალკოჰოლზე, ივარჯიშეთ ყოველდღიურად, ერიდეთ სტრესს და გადაღლას, არ დაგავიწყდეთ დასვენება და რელაქსაცია.
-
ხშირად იყავით პოზიტიური ადამიანების გარემოცვაში - მეგობრები და პოზიტიური სოციალური კონტაქტები განაპირობებს დადებითი განწყობას და ემოციური კეთილდღეობის შენარჩუნებას.
-
კარგია, თუ თქვენს ახლო მეგობარს/მეგობრებს ან ოჯახის წევრებს, ვისაც მეტად ენდობით, გაუზიარებთ ინფორმაციას თქვენი აივ სტატუსის შესახებ. ეს მნიშვნელოვნად დაგეხმარებათ განტვირთვაში, თუ აივ სტატუსის გამო იმყოფებით სტრესის ქვეშ, ასევე კარგი იქნება, თუ ახლო ურთიერთობა გექნებათ სხვა აივ პოზიტიურ ადამიანებთან, ისინი ხშირად იკრიბებიან ერთად, საუბრობენ საკუთარი მიღწევების და პრობლემების შესახებ, გაგიზიარებენ გამოცდილებას, გირჩევენ როგორ უნდა მიიღოთ გადაწყვეტილებები ცხოვრების ჯანსაღი წესის შესარჩევად.
-
კარგი იქნება თუ დაკავდებით სპორტით, იოგით, ცეკვით, ცურვით. აღნიშნული კარგად აისახება თქვენს გუნება-განწყობასა და ჯანმრთელობაზე. კარგი იქნება, თუკი ფიზიკური აქტივობით დაკავდებით მეგობრებთან ერთად!